Η μάχη για την επιβίωση του ελληνικού αλφαβήτου

Οι Έλληνες είναι ένας λαός με λαμπρό πολιτισμό από τα χρόνια της αρχαιότητας, ο οποίος σε πολύ μεγάλο βαθμό διαδόθηκε στον υπόλοιπο κόσμο μέσω της ελληνικής γλώσσας. Ο ελληνικός υπήρξε ανέκαθεν ένας πολιτισμός του γραπτού λόγου, καθώς οι πνευματικές του κατακτήσεις μεταδόθηκαν παντού μέσω των γραπτών κειμένων. Το ελληνικό αλφάβητο έχει μείνει αναλλοίωτο εδώ και πολλούς αιώνες και αποτελεί ένα από τα θεμελιώδη στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού, ενώ παράλληλα εμπλούτισε τις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Από το ελληνικό αλφάβητο έλκουν την καταγωγή τους αρκετά άλλα αλφάβητα, όπως το σλαβικό, το αλβανικό, το μεσσαπικό, το κοπτικό, το γοτθικό και το κελτικό, καθώς και μερικά αρχαία αλφάβητα.

Σύμφωνα με μελέτες, οι Έλληνες ήταν ο πρώτος λαός που ανέπτυξε πραγματικό αλφάβητο, καθώς σε αυτό δηλώνονταν όχι μόνο τα σύμφωνα αλλά και τα φωνήεντα. Το κίνητρο για τη δημιουργία αλφαβήτου ήταν η ανάγκη καταγραφής και αποτύπωσης όλων των πνευματικών δημιουργημάτων του ελληνικού πολιτισμού, όπως το θέατρο, η φιλοσοφία, η ποίηση, η ιστορία, η επιστήμη, η λογοτεχνία, η νομοθεσία κλπ., προκειμένου να είναι διαθέσιμα και προσιτά σε όλους τους πολίτες σύμφωνα με το πνεύμα της δημοκρατίας.

Η τάση λατινικοποίησης του ελληνικού αλφαβήτου

Το τελευταίο διάστημα έχει διαφανεί μία προσπάθεια αντικατάστασης του ελληνικού αλφαβήτου από το λατινικό. Αυτή η προσπάθεια είναι περισσότερο εμφανής σε κείμενα από επίσημους φορείς τα οποία προέρχονται από ηλεκτρονικούς υπολογιστές, αλλά και σε κείμενα που προβάλλονται από τα τηλεοπτικά κανάλια, τα οποία επιχειρούν να εκμοντερνίσουν και να απλοποιήσουν την ελληνική γραφή. Η τάση γραφής της ελληνικής γλώσσας με λατινικούς χαρακτήρες έχει ονομαστεί «greeklish» και αποτελεί ένα είδος μεταγραφής. Αυτή η τάση ξεκίνησε αρχικά επειδή στο παρελθόν δεν ήταν διαδεδομένο το λογισμικό αναγνώρισης των ελληνικών χαρακτήρων σε όλα τα προγράμματα ηλεκτρονικών υπολογιστών, οπότε οι χρήστες χρησιμοποιούσαν λατινικούς χαρακτήρες. Το ίδιο συνέβη αργότερα, στα πρώτα χρόνια της κυκλοφορίας και διάδοσης των κινητών τηλεφώνων.

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας το πρόγραμμα εξαλείφθηκε και πλέον οι περισσότερες εφαρμογές και προγράμματα έχουν τη δυνατότητα υποστήριξης ελληνικών χαρακτήρων. Παρ’ όλα αυτά όμως το πρόβλημα παρέμεινε, καθώς μεγάλο ποσοστό του νεανικού πληθυσμού προτιμά να επικοινωνεί σε greeklish. Οι σημαντικότεροι λόγοι αυτής της προτίμησης είναι η ταχύτητα στην πληκτρολόγηση και η αποφυγή του τονισμού των λέξεων, αλλά κυρίως η απουσία της αναγκαιότητας γνώσεων ορθογραφίας, καθώς μία ελληνική λέξη μπορεί να γραφτεί με οποιονδήποτε τρόπο από τους χρήστες των greeklish.

Η αναγκαιότητα της επιβίωσης

Το ενδεχόμενο αντικατάστασης του ελληνικού αλφαβήτου από το λατινικό θα επιφέρει σημαντικό πλήγμα όχι μόνο εναντίον της ελληνικής σκέψης, αλλά και όλων των πτυχών του ελληνικού πολιτισμού οι οποίες αποδίδονται γραπτώς. Τα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών συνυπέγραψαν διακήρυξη η οποία εναντιώνεται σε οποιαδήποτε προσπάθεια αντικατάστασης του ελληνικού αλφαβήτου από το λατινικό.

Το επιχείρημα ότι θα διευκολυνθεί η παγκόσμια επικοινωνία μέσω της κατάργησης κάποιων ελληνικών γραμμάτων και αντικατάστασής τους με λατινικά δεν μπορεί να θεωρηθεί σοβαρό, καθώς η επικοινωνία διεξάγεται μέσω των επίσημων γλωσσών οι οποίες διαθέτουν και αυτές τα μοναδικά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους. Το ελληνικό αλφάβητο αποτελεί κειμήλιο όχι μόνο του ελληνικού αλλά και του παγκόσμιου πολιτισμού, συνεπώς επιβάλλεται να το προστατέψουμε και να το διατηρήσουμε στην κανονική του μορφή.