Η επίδραση του τουρισμού στις παραθαλάσσιες ελληνικές κοινωνίες

Η Ελλάδα είναι μία χώρα με πλούσια τουριστική ανάπτυξη για όλες τις δημοφιλείς μορφές τουρισμού και υποστηρίζεται από πολυάριθμες αντίστοιχες υποδομές. Πολλά τουριστικά θέρετρα έχουν κατασκευαστεί σε ολόκληρη τη χώρα, και ειδικότερα στις παραθαλάσσιες περιοχές οι οποίες προσφέρουν το ιδανικό περιβάλλον για καλοκαιρινές διακοπές και αποτελούν πολύ ελκυστικούς προορισμούς για Έλληνες και ξένους. Το γεγονός αυτό έχει πολύ σημαντική επίδραση στον πληθυσμό που διαμένει μόνιμα στις παραθαλάσσιες περιοχές, καθώς η τοπική οικονομία είναι άμεσα συνυφασμένη με την τουριστική δραστηριότητα.

Οργανωμένος μαζικός τουρισμός και καζίνο

Το πρότυπο του οργανωμένου μαζικού τουρισμού κυριαρχεί στον παγκόσμιο τουρισμό και είναι ευρέως διαδεδομένο σε παραθαλάσσιες περιοχές στην Ελλάδα. Ως χαρακτηριστικά του έχει την ύπαρξη οργανωμένων υποδομών και υπηρεσιών, την επιρροή του στον παραγωγικό τομέα της περιοχής και κάποιες φορές τις δυσμενείς επιρροές του στην τοπική κοινωνία. Είναι γεγονός ότι το σύνολο σχεδόν των κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων της συγκεκριμένης περιοχής είναι εξαρτημένο από τον τουρισμό, καθώς μέσω αυτού κινείται όλη η τοπική αγορά και στελεχώνονται οι θέσεις εργασίας. Από την άλλη, οι επιπτώσεις στην περιοχή μπορεί να είναι πολυεπίπεδες, καθώς η φύση του συγκεκριμένου είδους τουρισμού μπορεί να προκαλέσει διαφόρων ειδών αναταράξεις.

Φέρνοντας ως παράδειγμα την ύπαρξη ενός ξενοδοχειακού συγκροτήματος σε μια παραθαλάσσια περιοχή, το οποίο ανάμεσα στις υπόλοιπες εγκαταστάσεις του περιλαμβάνει και καζίνο, το πιθανότερο είναι να προσελκύσει τουρισμό που επιθυμεί να συνδυάσει τις διακοπές του με τα τυχερά παιχνίδια. Αυτό σημαίνει ότι οι τουρίστες θα ενδιαφερθούν να περάσουν τις διακοπές τους διαμένοντας μόνο στο συγκεκριμένο ξενοδοχείο, καθώς θα τους προσφέρονται όλες οι υπηρεσίες με εύκολη και γρήγορη πρόσβαση. Επιπρόσθετα, η διαφήμιση και η διαδιδόμενη φήμη για τις υπηρεσίες του καζίνο είναι πολύ πιθανό να το ταυτίσει με τη συγκεκριμένη παραθαλάσσια περιοχή, με αποτέλεσμα αυτή να μη συγκεντρώνει πλέον την προτίμηση παραθεριστών που επιθυμούν διαφορετικό είδος διακοπών. Αυτό το γεγονός θα έχει ως αποτέλεσμα τον μαρασμό των υπόλοιπων καταλυμάτων της περιοχής, όπως είναι οι οικογενειακές επιχειρήσεις με ενοικιαζόμενα δωμάτια, καθώς και των τοπικών καταστημάτων εστίασης αφού στην τιμή του πακέτου για το ξενοδοχείο περιλαμβάνεται και η διατροφή.

Οι αρνητικές συνέπειες και οι λύσεις

Μία από τις δυσμενείς συνέπειες που θα μπορούσε να έχει η κατασκευή μεγάλων ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων σε παραθαλάσσιες περιοχές είναι η ανεξέλεγκτη επέκτασή τους, συχνά με άναρχο τρόπο, χωρίς να λαμβάνεται μέριμνα για την αισθητική και την αρχιτεκτονική σε συνάρτηση με την περιοχή, ενώ κάποιες φορές δημιουργούνται σε κοντινά σημεία και άλλα έργα υποδομών όπως αεροδρόμια, μαρίνες και οδικοί άξονες, αλλοιώνοντας το ευρύτερο φυσικό περιβάλλον. Επίσης, σημαντική είναι και η επίδραση στο υποθαλάσσιο περιβάλλον, καθώς μόνο το 30% των υγρών αποβλήτων των παραθαλάσσιων πόλεων γενικά στη Μεσόγειο υφίσταται κάποιου είδους επεξεργασία.

Είναι γεγονός ότι κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα έχει επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον, όμως στην περίπτωση του τουρισμού και των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων αυτό είναι κάτι που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή γιατί η ανεξέλεγκτη δόμηση μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στην ισορροπία της περιοχής. Ειδικά όταν πρόκειται για σημεία με ιδιαίτερη πολιτισμική και ιστορική αξία, επιβάλλεται η προστασία της περιοχής με κάθε τρόπο και η διατήρηση αυτής της πολύτιμης κληρονομιάς. Τέλος, είναι αναγκαία η ύπαρξη ενός ισορροπημένου μοντέλου μεταξύ ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων με πλήρες πακέτο υπηρεσιών, και τοπικών επιχειρήσεων που οφείλουν σε μεγάλο βαθμό τη συνέχιση της ύπαρξής τους στις τουριστικές υπηρεσίες που προσφέρουν και στη ζήτηση που δημιουργείται.